Bericht uit Yogyakarta

Yogyakarta, 3 september 2016

Vandaag is het precies vier weken geleden dat ik in Yogyakarta aan kwam. Er is al van verschillende kanten gevraagd wanneer ik eens iets van me laat horen, daarom zal ik proberen wat eerste indrukken door te geven.

Screenshot_20160818-113829
Groep 3, 5, 6 en 8 van De Taaltuin

taaltuinZoals jullie – waarschijnlijk – weten, ben ik hier als vervangster van de directeur/leerkracht van NTC-De Taaltuin in Yogyakarta, eenzelfde soort school als die in Lima. Momenteel hebben we zevenentwintig leerlingen, vanaf een peutergroep tot en met de vierde klas van het Voortgezet Onderwijs. Maar we hopen dat aantal de komende tijd, vooral door aanwas van onderop bij de peuters, wat uit te kunnen breiden. Het zijn moeilijke tijden voor de NTC- (Nederlandse Taal en Cultuur) scholen wereldwijd, want met ingang van dit schooljaar is het afgelopen met de subsidie uit Nederland. Alles – lesmateriaal,

SAMSUNG
Sice (zitje) gemaakt van motorbanden

lesmethodes, salaris van leerkrachten en vliegtickets, huur van lesruimtes e.d.- moet door de ouders zelf opgebracht worden en dat valt niet altijd mee. Een aantal ouders heeft, om deze reden, hun kinderen van school moeten halen. Vorig jaar hebben ze hier in Yogya, ten bate van de school, een meubelveiling gehouden en voor dit jaar denken we aan een Nederlandse markt en aan het organiseren van een of meer pub-quizavonden, in het restaurant van één van de ouders.

Naast allerlei werkzaamheden die met het runnen van de school te maken hebben, geef ik les aan groep 3 en groep 5 en op één ochtend in de week ‘doe’ ik de peuters. Mijn collega Chantal neemt de andere groepen voor haar rekening. Chantal en ik zijn allebei nieuw hier, dus de eerste dagen was het flink zoeken en het kostte ons enige moeite om de namen van de kinderen te onthouden en om er achter te komen welk kind bij welke ouder hoort. We hebben een bewaker/klusjesman, Pak San, die in een hokje bij de poort zit en die een paar nachten in de week in school blijft slapen en er is  Nanik, van huis uit kleuterleidster, die helpt bij de peuterochtenden en ze maakt ook schoon.

SAMSUNG
Eenden in Gang Virgo

Het is heel leuk om weer een periode in Indonesië te zijn en het voelt een beetje als ‘thuiskomen’,  want veel dingen zijn heel vertrouwd. Het is ook heerlijk dat ik me hier tenminste verstaanbaar kan maken. De eerste paar dagen was het even zoeken naar woorden maar nu is de taal gelukkig geen probleem meer. Ik woon voorlopig in het huis van Sabine, de leerkracht die ik vervang; zij is tot eind oktober met zwangerschapsverlof in Nederland. Het huis staat aan een ‘gang’ in een rustige kampong. ’s Morgens vroeg waggelen de eenden van de buren al snaterend over het weggetje en overdag rijdt er af een toe een motor voorbij. Op bepaalde tijden wordt de rust verstoord door het zangerige geroep van de talrijke moskeeën in de buurt maar dat begint ook al een beetje te wennen  hoewel ik, wat geluid betreft, de voorkeur geef aan het ‘geroep’ van de kerkklokken van de Grote Kerk in Schiedam. Bij vroegere bezoekjes aan  Yogya hadden we òf onze eigen auto bij ons òf we verplaatsten ons met bemo’s, de kleine busjes die, min of meer, vaste routes reden en die je op elke gewenste plek kon laten stoppen. Het openbaar vervoer bestaat nu uit kleine bussen, die langs vijf of zes verschillende routes door Yogya rijden en die alleen stoppen bij officiële haltes.

Hylkje op de motor
Hylkje op de scooter

Als je niet bij zo’n route woont, dan heb je een probleem. Zo was het voor mij de eerste week niet duidelijk hoe ik op school zou moeten komen. Ik ben dus maar gaan lopen, totdat ik een betjak (fietstaxi) vond maar na een week werd me dat te lastig en nu verplaats ik me op de motor, net als heel veel andere mensen. Zo komt mijn motorrijbewijs – ooit op Timor zo maar ‘gehaald’ terwijl ik nog nooit op een motor had gereden – ook nog van pas. Er zitten complete families op één motor of scooter, soms ook nog met een vracht spullen. Iedereen die het zich maar enigszins kan veroorloven, rijdt motor.  Ook de meeste kinderen van de Nederlandse school worden per motor opgehaald. Ook dan gaan er soms twee of drie kleine kinderen mee op één motor. Voor de stoplichten in de stad staan vaak tientallen motoren te ronken en ik denk dan maar niet al te veel na over alle uitlaatgassen die ik dagelijks inadem.

Kerkdienst in Yogya
Kerkdienst in Yogya

Het is natuurlijk wel ongezellig om hier alleen in een huis te zitten. De eerste weken had ik genoeg schoolwerk te doen, maar vrijdag is voor mij een vrije dag en een weekend duurt dan erg lang. Twee weken geleden ben ik voor het eerst hier op zondag naar de kerk geweest, nadat Henk wat informatie over de GPIB (Protestantse kerk van West-Indonesië) voor mij had opgezocht. Het kerkgebouw waar ik naartoe wilde, staat middenin Yogya, vlak achter een drukke winkelstraat, ongeveer 25 minuten op de motor. Ik was een kwartier voor aanvang van de dienst aanwezig maar ik kon nog maar net een plekje vinden, want de kerk zat al stampvol. Aan de woorden die boven de preekstoel stonden (zie foto) was te zien dat het hier om een kerkgebouw uit de Nederlandse tijd gaat. De dominee hield een vlotte, eigentijdse preek en de teksten van de liederen werden aan weerskanten van de preekstoel op grote schermen geprojecteerd. Veel melodieën zijn bekend. Een groot aantal psalmen en gezangen is vertaald uit de oude Nederlandse Hervormde bundel, en ik herinner me ook nog wel het een en ander uit onze eigen Indonesië-tijd. Onder begeleiding van een elektronisch orgeltje werd er uit volle borst, ook door mij uiteraard, gezongen. De gemiddelde toerist gaat hier waarschijnlijk geen kerkdienst bijwonen. Ik was, zo te zien, de enige Westerse gast en al gauw kwam er iemand  – het bleek een uit Timor afkomstige dominee te zijn – op mij af om te vragen wie ik dan wel was. Het blijkt nu dat ik in deze kringen kan scoren met te zeggen dat ik de vrouw van Henk ten Napel ben, want dat is een bekende naam. Henk heeft, jaren geleden, twee theologische boeken geschreven en die worden kennelijk nog steeds door theologen gebruikt.

SAMSUNG
Met Gerda op het strand van Sanur (Bali)
SAMSUNG
Met Gerda bij de boten

Vorig weekend ben ik een paar dagen naar Bali geweest, op bezoek bij Gerda. Vliegen kost niet veel in Indonesië en ik had echt zin om er even uit te gaan. Gerda is een collega uit Londen waar ik, als ik voor lessen in Londen was, altijd kon logeren en ze woont nu op Bali, waar ze les geeft aan een internationale school. Het was reuze gezellig en net vorig weekend was het Sanur Village Festival met allerlei festiviteiten, zoals een markt met veel eettentjes en muziek en op zaterdag vliegerwedstrijden. De markt en de (harde) muziek kon ons, twee niet-al-te-jonge dames, niet bekoren maar het was wel erg leuk om op zaterdagochtend te zien met cocktail bij Maya Tree Bar - Sanurwelk een enthousiasme de Balinese jongens en mannen met hun vliegers in de weer zijn. De vliegers maken ze zelf en er waren wedstrijden in vier categorieën die afzonderlijk, maar op meerdere momenten verdeeld over de dag,  de lucht in werden gelaten. Op een bepaald moment waren er 68 vliegers tegelijk in de lucht en geen enkel touw raakte verwikkeld in dat van een andere vlieger! Het feest duurde de hele dag en tijdens de wachttijden werd er veel plezier gemaakt door de deelnemers, er werd gegeten en de vliegers dienden als afdakje tegen de zon. Gerda en ik besloten die dag op een prachtig terras met uitzicht op zee onder het genot van een cocktaildrankje.

SAMSUNG
Vliegeren in Sanur
SAMSUNG
Vliegers in de vlucht
SAMSUNG
Vliegers
SAMSUNG
Drakenkop van een vlieger

De komende week moet ik even druk aan de slag. Het voorbereiden van de lessen kost tijd, vooral als je, zoals ik, voor het eerst sinds jaren, weer eens met de leesmethode Veilig Leren Lezen moet werken. Deze week moet de schoolgids afgemaakt worden en een vergadering met het bestuur moet worden voorbereid. Het is allemaal leuk om te doen en ik geniet er van.

Als alles volgens de planning verloopt, komt Henk aanstaande zaterdag in Yogya aan, zodat we er dan samen af en toe in de weekenden op uit kunnen. In september verwachten we ook Marije voor een weekje en Hendrik heeft geboekt voor eind oktober. Allemaal leuke dingen dus om naar uit  te zien!

Groetjes van Hylkje

h.steensma@tennapel.net

hylkjes@gmail.com